Veelgestelde vragen Programma Duurzame Bollenteelt Drenthe

Op vrijdag 1 april 2022 vond in het gemeentehuis van Westerveld de officiële aftrap van het Programma Duurzame Bollenteelt Drenthe plaats. Met dit programma wordt in gemeenten, waaronder de gemeente Westerveld, ervaring opgedaan met experimenten en onderzoeken in onder meer proefvelden op het land. Doel is om te komen tot een meer duurzame en vitale bollenteelt. Vragen die in dit programma centraal staan, zijn:

• hoe kunnen kwalitatief goede bloembollen worden geteeld waarmee de leefomgeving zo min mogelijk wordt belast?
• hoe kunnen systemen worden ontwikkeld waardoor bloembollen minder vatbaar zijn voor ziektes?
• hoe komen we tot oplossingen voor knelpunten die omwonenden ervaren bij de teelt van bloembollen?

Het Programma Duurzame Bollenteelt Drenthe bestaat uit de volgende onderdelen:

1. ontwikkelen van kennis die leidt tot een fundamentele verbetering in de verduurzaming van de bollenteelt;
2. bevorderen van de dialoog tussen telers en omwonenden, zodat een open gesprek ontstaat en begrip voor elkaars situatie;
3. komen tot het gebruik van een pakket gewasbeschermingsmiddelen met een lagere milieubelasting.

De bollenteelt is een onderwerp dat de gemoederen in onder meer de gemeente Westerveld flink bezighoudt. Inwoners maken zich zorgen over hun gezondheid en directe leefomgeving, vanwege het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen. Telers willen graag duurzamer telen en minder middelen gebruiken en hebben daarom bollensoorten nodig, die beter bestand zijn tegen ziekten en plagen. Het is gewenst dat middelen die minder milieubelastend zijn, ook beschikbaar komen voor de bollenteelt.

Het Programma Duurzame Bollenteelt Drenthe met praktijkproeven om de bollenteelt te verduurzamen, vindt plaats in de gemeente Westerveld en andere gemeenten. Bevindingen kunnen leiden tot duurzame teelten met minimale milieu-impact op landelijke schaal.

Het Programma Duurzame Bollenteelt Drenthe is onderdeel van het landelijke Uitvoeringsprogramma Toekomstvisie Gewasbescherming 2030 van het ministerie van Landbouw Natuur en Voedselkwaliteit (LNV) en wordt uitgevoerd door HLB research and consultancy in agriculture. Overheden, telers, teeltadviseurs en onderzoekers werken intensief samen om de bollenteelt structureel duurzamer te maken met een lage impact op het milieu. Bij het programma zijn betrokken:

• HLB research and consultancy in agriculture
• de Koninklijke Algemeene Vereeniging voor Bloembollencultuur (KAVB)
• gemeente Westerveld
• provincie Drenthe
• Waterschap Drents Overijsselse Delta (WDODelta)
• LTO Noord
• Agrifirm
• CAV Agrotheek
• WPA-Robertus
• Groot BV
• telers die het convenant hebben ondertekend

Alle partijen die deelnemen aan het Programma Duurzame Bollenteelt Drenthe, gaan ervan uit dat deze pilot leidt tot het verminderen van het gebruik van chemische gewasbeschermingsmiddelen in de gemeente Westerveld en daarbuiten. Doel is om te komen tot de teelt van kwalitatief goede bloembollen waarmee de leefomgeving zo min mogelijk wordt belast. Naast het verduurzamen van de bollenteelt wordt met het programma ook nagestreefd:

• kennisontwikkeling;
• bevorderen van de dialoog tussen telers en omwonenden;
• toelating van een middelenpakket met een lagere milieubelasting dan het huidige middelenpakket in de bollenteelt.

Het Programma Duurzame Bollenteelt duurt van april 2022 tot april 2025. Na afloop van het programma wordt geëvalueerd of verlenging nodig is. De projectperiode kan namelijk te kort zijn om voldoende resultaat op grote schaal te behalen. Indien het programma succesvol is, kan worden bijgedragen aan een substantiële transitie in de bollenteelt.

De totale kosten voor het Programma Duurzame Bollenteelt Drenthe bedragen € 1.200.000,--. Het ministerie van LNV financiert € 600.000,--. De overige partners dragen gezamenlijk de andere helft bij (€ 600.000,--).

Gewasbeschermingsmiddelen zijn middelen die worden gebruikt om planten en gewassen te beschermen tegen onkruid, ziekten en plagen. Voor de toelating en het gebruik van deze middelen stelt het Rijk strenge eisen. Zo hebben boeren, tuinders en loonwerkers een bewijs van vakbekwaamheid nodig voor het professioneel gebruik van gewasbeschermingsmiddelen. Zij moeten daarvoor een opleiding volgen, examen doen, meerdere bijeenkomsten bijwonen om hun bewijs van vakbekwaamheid te behouden en bijscholen.

Het College voor de toelating van gewasbeschermingsmiddelen en biociden (Ctgb) beoordeelt of gewasbeschermingsmiddelen en biociden veilig zijn voor mens, dier en milieu voordat ze mogen worden toegepast.

De telers willen zeker meedoen en zijn partners in het Programma Duurzame Bollenteelt Drenthe. Ze doen mee aan het programma met experimenten op hun velden. Een teler uit de gemeente Westerveld zegt: “Het Programma Duurzame Bollenteelt is een hele mooie kans om te kijken hoe we de bollenteelt nog duurzamer kunnen maken zonder kwaliteitsverlies. Verschillende bollentelers hebben ideeën ingebracht en deze kunnen we allemaal in praktijk brengen. Hierbij moet je denken aan stroken tussen lelies voor een natuurlijke plaagbestrijding, nieuwe schonere gewasbeschermingsmiddelen of gewasbeschermingsmiddelen die (nog) niet in de lelieteelt gebruikt mogen worden, maar wel minder milieubelastend zijn dan het bestaande assortiment.”

Tien telers die actief zijn of zijn geweest in de gemeente Westerveld, doen mee aan het programma.

Omwonenden, bewonersgroepen en belangstellenden worden regelmatig op de hoogte gebracht van de voortgang. Contact tussen telers en onder meer omwonenden is hierbij van belang. Zo informeren telers omwonenden en andere geïnteresseerden over hun werkzaamheden en hun experimenten / testen om de bollenteelt te verduurzamen. Telers laten geïnteresseerden meekijken in de verduurzaming en geven uitleg over de ontwikkelingen. Gestreefd wordt naar een dialoog tussen telers en omwonenden door periodiek met elkaar in gesprek te gaan over onderwerpen die de samenwerking tussen telers en omwonenden betreffen. Doel is dat betrokkenen in gesprek gaan met betrekking tot de teelt van lelies en andere bolgewassen in de buurt van bewoning. Het gaat om uitvoerbare oplossingen die tegemoetkomen aan de wensen en/of bezwaren van de omwonenden en tegelijkertijd inpasbaar zijn in een rendabel weerbaar teeltsysteem dat voldoet aan de eisen van een teler.

In de aanloop naar de start van het Programma Duurzame Bollenteelt Drenthe is gesproken met bewonersgroepen rondom de lelieteelt.

Alle overheden zijn betrokken bij het Programma Duurzame Bollenteelt Drenthe dat valt onder het Uitvoeringsprogramma gewasbescherming 2030 van het ministerie van LNV. Door deel te nemen aan het programma willen de overheden een bijdrage leveren aan de verduurzaming van de teelt wat bijdraagt aan een duurzamere leefomgeving.